De Amerikaanse zangeres en celliste Leyla McCalla deed afgelopen weekend met haar trio Amsterdam aan tijdens de promotietournee voor 'A Day for the Hunter, A Day for the Prey', haar nieuwe cd die eind van de maand officieel uitkomt. Net als op haar vorige album 'Vari-Colored Songs, A Tribute to Langston Hughes' speelt de traditie van Haïti, het land van haar voorouders, een grote rol. Zondagavond gaf McCalla een concert in de Tuinzaal van Paradiso Noord en voorafgaand sprak Ton Maas met haar in het restaurant van de Tolhuistuin.

door Ton Maas (tekst en foto's)

Een ding wil ze graag eerst even rechtzetten: ze is niet zelf in Haïti geboren. Foutje van een journalist dat sindsdien een hardnekkig eigen leven is gaan leiden. Wel zijn haar beide ouders geboren Haïtianen, maar zelf kwam ze ter wereld in New York, groeide op in New Jersey en woont en werkt na een aantal omzwervingen in New Orleans, haar 'chosen home'. Een echte Amerikaanse dus, al bracht ze twee jaar door in Ghana en is met regelmaat te vinden in het land van haar voorouders.

Klassiek verleden
Die cello was eigenlijk toeval. Op de middelbare school zag ze hoe klasgenoten een instrument uitzochten en er vervolgens les op kregen. Muziek had Leyla nog nooit gemaakt, maar het leek haar wel wat. Puur intuïtief koos ze voor de grote fiedel en een passie was geboren. Ze bezocht uiteindelijk het conservatorium, maar haakte af vanwege de schoolse aanpak. 'Je kreeg er vooral te horen wat je allemaal fout deed en wat de enig juiste manier van spelen was. Een soort terreur bijna. Ik ontdekte bovendien aan den lijve dat al dat repeteren vooral betekent dat de fouten die je juist probeert te vermijden, er steeds dieper in slijten.' Toch is ze blij met die klassieke achtergrond, die haar helpt bij het uitwerken van arrangementen en inzicht verschaft in muzikale structuren.

Stilistische veelvraat
De extreem grote stilistische variatie in de songs op haar nieuwe album is deels het gevolg van haar omzwervingen, maar ook haar deelname aan de Carolina Chocolate Drops heeft een grote invloed gehad. 'Ik leerde van alles over die eerste black banjo gathering in 2005 en hoe belangrijk het was dat de "diefstal" van de banjo door witte Amerikanen ongedaan werd gemaakt. Bovendien brachten de Drops me in contact met de stringbandmuziek uit het zuidelijke hoogland, zoals die ooit ook door zwarte muzikanten werd gemaakt. Naast cello speel ik sindsdien dus ook banjo, maar koos gemakshalve voor de viersnarige tenorvariant, omdat die precies dezelfde stemming heeft als de cello.'

Home away from home
'New Orleans werkte op mij als een magneet. Ik ging er op de bonnefooi heen en werd verliefd op de muziek, de sfeer, de mensen, alles eigenlijk. De link met Haïti, ooit ontstaan door de massale instroom van vluchtelingen uit de tijd van de Haïtiaanse revolutie, is er nog altijd voelbaar. Gewoon om te overleven begon ik op straat te spelen. Ik kreeg er complimenten, maar iemand zei ook: "Als je het hier echt wilt maken, zul je dixieland jazz moeten gaan spelen." Dus die maakt inmiddels ook deel uit van mijn repertoire. Het is eigenlijk heel natuurlijk ontstaan allemaal.'

Voor de foto gaat even het haar los. Grappig eigenlijk, want zowel op de hoesfoto's van haar cd's als op de bühne draagt McCalla het haar altijd in een strak knotje. Zo ook enkele uren later in de Tuinzaal van Paradiso Noord.

Het optreden
Begeleid door manlief Daniel Tremblay op vijfsnarige banjo, triangel en gitaar, en door Free Feral op altviool, geeft Leyla een optreden van dik anderhalf uur in de sfeervolle tuinzaal van het THT-complex, tegen een decor van weelderig groen dat in de vallende schemer zorgt voor steeds meer intimiteit. De stemming zit er al bij aanvang meteen in. McCalla is een geboren performer die tussen de nummers door ongedwongen vertelt over de achtergrond van een lied of over wat haar onlangs nog overkwam. Dat ze als cellist overtuigt, zal gezien haar achtergrond niemand verbazen. Maar als zangeres is ze autodidact en dat zou je niet zeggen. De soul die ze in een lied weet te leggen, dringt trefzeker en diep naar binnen. Tremblay en Feral stellen zich weliswaar vooral dienstbaar op, maar zorgen wel voor fraaie aanvullingen in het klankpalet. Als McCalla na anderhalf uur het laatste nummer aankondigt, voegt ze er aan toe: 'Niet meteen weglopen hoor! Wij blijven graag nog even na om te kletsen. Dus geef ons straks nog even een knuffel.' Het bleek niet aan dovemans oren besteed.

A Day for the Hunter, A Day for the Prey van Leyla McCalla verschijnt op 27 mei.

Op woensdag 18 mei is op de Concertzender een uur lang muziek van Leyla McCallate horen in Door de Mazen van het Net (21.00 u.), te beluisteren via de kabel of op concertzender.nl

Voor wie niet zo lang kan en wil wachten is hier al een voorproefje: