Het verhaal wil dat Oscar D'León in zijn jonge jaren als taxichauffeur door de Venezolaanse hoofdstad Caracas reed, en percussionist José Rodriguez hem 'ontdekte' toen hij hem met de radio mee hoorde zingen. De band die ze samen begonnen zou later uitgroeien tot het legendarische orkest La Dimension Latina. Inmiddels is actieve sonero en bassist D'León (1943) een van de grootsten van de salsa. Eind mei tourt hij door Nederland.

door Elda Dorren

‘Ik luisterde altijd veel muziek, maar had nooit gedacht dat ik musicus zou worden, en veel minder dat ik een orkest zou leiden. Ik heb geen muziek gestudeerd, had daar ook de kans niet toe – economisch gezien waren het precaire toestanden waarin ik opgroeide’, zei Oscar D’León ooit met tranen in zijn ogen tijdens een televisie-interview. ‘Maar ik heb altijd fatsoen, eer en waardigheid meegekregen. Dankzij die armoede waardeer ik mijn werk nu zo, en laat ik geen moment onbenut.’

Deze achtergrond heeft een van de beroemdste salsamuzikanten van het moment, de belangrijkste sonero van Venezuela, Oscar D’León, voor het leven getekend. Bekend om zijn hyperactiviteit, vurige podiumpersoonlijkheid, oeverloze liefdadigheidswerk, ziekenhuisopnamen voor talloze hartproblemen, immer schermend met zijn sportieve levensstijl, vitaminegebruik, weinig uren slaap en barokke liefdesleven, is D’León met zijn 67 jaar een waar personage.

De Dansende Bas
‘El Sonero del Mundo’ – ook bekend als ‘El Faraón’ en ‘El Diablo de la Salsa’ – begint pas laat met zingen en bas spelen, twee activiteiten die hij op het podium vaak met danscapriolen combineert (wat hem een vierde bijnaam, ‘De Dansende Bas’, oplevert). D’León is 28 als hij zijn eerste band begint, samen met percussionisten Elio Pacheco en zijn eerdergenoemde taxiklant José Rodriguez, trombonisten César Monge en José Rojas, en pianist Enrique Iriarte: La Dimensión Latina, een van de meest invloedrijke salsaorkesten van die tijd, begin jaren zeventig.

In 1975 scoort hij met die groep zijn grootste hit, Llorarás, een nummer dat niet meer weg te denken is uit het klassieke salsarepertoire. Het arrangement is van D’León, die totaal autodidact is. Hij dicteert met gutturale geluiden aan César ‘Albondiga’ (gehaktbal) Monge hoe de instrumenten moeten klinken, en blazer Monge transcribeert.

Niet veel later gaat hij solo, eerst met La Salsa Mayor, en later met zijn eigen – naamloze – orkest, waarmee hij zijn status als stersolist definitief vestigt. Een jaar later start hij met Mauricio Silva het orkest La Critica, een orkest dat ook een belangrijke bijdrage zou leveren aan de Venezolaanse salsa.

Nederlandse Antillen
Van Venezuela naar de Nederlandse Antillen is een kleine sprong, en D’León speelt in die periode veel op cruiseschepen in het Caribisch gebied. ‘Mijn succes op de Antillen is heel belangrijk geweest’, zegt hij. ‘Daar was altijd werk. Het was voor mij een trampoline om me internationaal te lanceren.’ Ook met Nederland, waar hij inmiddels vaak speelde, heeft hij een goede band. ‘Ik heb daar een vriendin. Nou ja, nu niet meer’, lacht hij. ‘Ik hád daar een vriendin.’

D’León maakt begin jaren tachtig – min of meer gedwongen, na een juridisch probleem in Venezuela – een tournee door Cuba, een land en een muziek die hem altijd na aan hart hebben gelegen. In zijn eigen muziek kiest hij dan ook voor invloeden van andere Caribische stijlen als merengue en rumba. ‘Oscar is ervan overtuigd dat hij alles te danken heeft aan de Cubaanse muziek’, staat op zijn eigen website te lezen.

Oscar D’León Day
Bij terugkomst uit Cuba ontmoet hij Oswaldo Ponte, die vanaf dat moment zijn carrière vormgeeft en hem wereldwijd lanceert. In de jaren negentig deelt hij het podium met groten als Tito Puente, Celia Cruz, Cheo Feliciano, La India en José Alberto ‘El Canario’. Hij krijgt een contract bij Sony, zijn stem wordt gebruikt voor documentaires, voor titelsongs van Latijns-Amerikaanse soaps, in producties van Walt Disney, en hij speelt in commercials op tv. In New York is het nu elke vijftiende maart Oscar D’León Day.

De elasticiteit van zijn stem, zijn timing en vakmanschap maken van D’León een van de meest geliefde soneros van de wereld. Maar het belangrijkste is waarschijnlijk zijn onvoorwaardelijke overgave aan het publiek. Met het risico op een volgende hartaanval geeft hij álles op het podium. ‘Er zijn veel artiesten die voor zichzélf spelen. Dat kan ik niet. Je mag alleen maar denken aan de toeschouwers. En spelen wat zij vragen. Wat dat ook moge zijn.’

Momenteel zijn er geruchten dat de zanger een plaat aan het voorbereiden is met grote hits waarop flamencosterren Diego El Cigala en Paco de Lucia meespelen, evenals vallenatozanger Jorge Celedón en balladezanger Franco.

Concerten
26 mei, De Oosterpoort, Groningen
27 mei, Muziekgebouw Eindhoven
28 mei, Paradiso, Amsterdam
Het concert in Muziekgebouw Eindhoven vindt plaats in het kader van de MixedWorldMusic-serie, in samenwerking met deze site.

* De eerste hit van La Dimensión Latina, Pensando en Ti

* D’Leóns grootste hit, Llorarás

* Se Necesita Rumbero, uit de tijd van La Crítica

* D’Leon ligt in het ziekenhuis met de pers aan zijn bed, staat op en doet een dansje

Op Spotify: 
* Uit 1975 met La Dimension Latina.
* Het beste van La Critica.
* In 2006 begin D'Leon te experimenteren met pop en andere stijlen.