Pongo is een dame met een ongelofelijk levensverhaal, die op het podium met een enorme bak energie de geschiedenis naar haar hand zet. Geboren in Angola in 1992, gevlucht voor een burgeroorlog die het land al sinds 1975 in een wurggreep hield, en overlevend in een land waar ze op school met de nek werd aangekeken, want Afrikaans.

door Bram Posthumus

Als er één ding is dat deze Womex-week nog eens overduidelijk laat zien, is dat er niets is dat kan wedijveren met een liveoptreden – mét publiek; een publiek dat de afgelopen dagen de professionele houding (vul zelf maar in wat dat is…) uit het raam gooide en volledig uit z'n plaat ging. Bij Pongo bijvoorbeeld, een dame met een ongelofelijk levensverhaal, die op het podium met een enorme bak energie de geschiedenis naar haar hand zet. Geboren in Angola in 1992, gevlucht voor een burgeroorlog die het land al sinds 1975 in een wurggreep hield en overlevend in een land waar ze op school met de nek werd aangekeken, want Afrikaans.

Kuduro
Het verklaart voor mij de intensiteit van haar optreden. Pongo maakt een compleet eigen versie van de kuduro, de harde elektronische dansmuziek die omhoog kwam borrelen uit de gigantische buitenwijken van de Angolese hoofdstad Luanda. Eigenlijk zijn dat grote vluchtelingenkampen, omdat Luanda in de jaren die de burgeroorlog duurde (van 1975 tot 2002) een van de weinige relatief veilige plekken in het land was. Kuduro kwam voort uit totale onvrede met de corrupte clan die het land wanbestuurde en de oorlog als excuus gebruikte om het volk maar te laten doodvallen van ellende.

Die muziek zit Pongo natuurlijk als gegoten. Ze vertelde me dat ze op een dag een muziek- en dansgroep zag optreden bij een station in downtown Lissabon. Ze vroeg of ze mee kon doen. Dat mocht. De band bleek bevriend te zijn met Buraka Sim Sistema, dé kuduromakers bij uitstek die als een komeet omhoog schoten. Toen zij op een dag verlegen zaten om een zangeres omdat hun eigen vocalist niet kwam opdagen, belden ze Pongo. De rest is geschiedenis.

Razendsnelle rap
Natuurlijk krijg je een ander optreden wanneer je je hele carrière in een showcase van 45 minuten moet persen. Normaal heeft ze dansers bij zich, zodat ze zelf even kan bijkomen van de wervelende bewegingen die bij kuduro horen, nu kon dat niet. En terwijl zij zich óp het podium in het zweet werkte met alleen een elektrodrummer en een laptop als begeleiding waar de beats uitkwamen, stond een clubje fans voor het podium zich uit te leven. Ze riepen de razendsnelle rap van nummers als Baia en het aloude Kalemba (waar ze beroemd mee werd) woordelijk mee. En leefden intens mee met haar melancholische teksten van Kuzola en mijn favoriet, Chora.

Eigengereid
Maar het is vooral het plezier dat overheerst. Want hoe gek het ook mag klinken, Angola betekent voor haar vooral fijne herinneringen met familie en mensen die je kent, ondanks de armoede en het geweld. Die houdt ze levend, op haar eigengereide manier. Je kunt er van houden of niet, maar één ding is zeker: Pongo laat niemand onberoerd.

Veel meer over de Womex showcases elders op MixedWorldMusic. Klik hier.